We proberen allemaal massaal nieuwe gezonde mentale gewoontes te creëren. Dus gaan we netjes mediteren, oefenen we met dankbaar zijn, sporten we regelmatig en zoeken we een vervullende hobby.
Maar door nieuwe gezonde gewoontes te ontwikkelen, verdwijnen de ongezonde gewoontes niet automatisch. Misschien goed om eens stil te staan bij welke mentale gewoontes we hebben en hoe deze ons weerhouden van groei en geluk.
1. Slachtofferrol aannemen
Wanneer je jezelf niet verantwoordelijk houdt voor jouw reactie en de gevolgen van de keuzes die je maakt, plaats je jezelf in een slachtofferrol. We doen het allemaal wel eens. Wanneer je hier echter in blijft hangen, en niet overgaat tot zelfreflectie, sta je je eigen groei enorm in de weg. Als alles jou is aangedaan, leer je niet omgaan met wat jij kunt doen om de situatie te verbeteren.
Zelfs wanneer het ergste wat je kunt bedenken jou is overkomen, jij bepaalt hoe je hierop reageert. Dit blijft een keuze die bij jou ligt. Het voelt enorm bevrijdend wanneer je niet het gevoel hebt dat het leven je is aangedaan, maar dat jij hier zelf invloed op hebt.
2. Druk maken over dingen waar je geen invloed op hebt
In tegenstelling tot de statement hierboven, waarbij het gaat over dingen waar je wel invloed op hebt: jouw reactie en keuzes, gaat het hier over dingen waar je geen invloed op hebt. Gaat het regenen als je op de fiets zit? Je hebt invloed op hoe je hier op reageert, maar je kunt het weer niet veranderen. Let it go, en trap een tandje harder door.
3. Jezelf vergelijken met anderen
Deze mentale gewoonte is een hele nare. En een hardnekkige ook. Als sociale dieren zijn we geneigd ons succes te meten aan hoe anderen het doen. Maar nu dat ons sociale netwerk tegenwoordig over de hele wereld rijkt, wordt die vergelijking steeds oneerlijker.
Iedereen heeft zo sterk zijn eigen verhaal, dat het een oneerlijke strijd is om hetzelfde te kunnen/hebben als een ander. De enige met wie je jezelf zou moeten vergelijken is met de persoon die je gister was.
Door jezelf continu te vergelijken met anderen leg je de focus op wat je nog niet hebt. In plaats van tevreden te zijn met waar jij nu staat in het leven.
4. Negatief over anderen denken
Door negatief over anderen te denken en te spreken, ben je zelf veroorzaker van negatieve energie. Voor jezelf, maar ook voor de mensen om te heen. Wat wil jij uitdragen in deze wereld? Positiviteit is aanstekelijk, maar negativiteit net zo.
Negatief denken over de ander komt ook niet uit een plaats van liefde, maar van afgunst. Deze afgunst zegt vaak meer over jou dan over de ander. Die komt namelijk voort uit ontevredenheid over je eigen leven. Hoe gelukkiger je bent, hoe positiever je over anderen praat.
Dus betrap je jezelf weer op het roddelen over een ander? Bedenk dan wat het is waar jij zelf ontevreden over bent.
5. Niet durven falen
Ik heb al vaker geschreven over de negatieve effecten van perfectionisme. Maar ik geloof in de kracht van herhaling: groei vindt alleen plaats wanneer je faalt.
Niet gek overigens dat we dat zijn verleerd. Op school kreeg je een toets en daarop werd je beoordeeld. Hierbij werd niet gekeken naar of progressie je had gemaakt. Er was alleen voldoende of onvoldoende aan de hand van de hoogte van je eindresultaat. Misschien startte je wel op een 3 en heb je die weten te verhogen naar een 5.
Waarom werd je daar niet om geprezen, en waarom kreeg je niet de ruimte om dit nog verder te ontwikkelen? Dat is dus iets wat we onszelf opnieuw moeten aanleren: prijs jezelf om de fouten die je maakt en de kleine stappen die je daardoor zet.
6. Focussen op het negatieve
Johan Cruijff wist dit allang: van elke nadelige situatie kun je een voordeel inzien. Tuurlijk gebeuren er soms vervelende dingen, en mag je hier verdrietig over zijn. Maar besef je dat je in elke negatieve ervaring iets positief kunt zien. En hoeveel fijner is het niet voor jezelf om daar de focus op te leggen. Niet om je verdriet mee te onderdrukken, maar om hoop uit te putten.
Je kiest er zelf voor hoe je een situatie beoordeelt. Zo kunnen mensen die allemaal hetzelfde hebben meegemaakt hier een heel ander verhaal bij hebben. De keus is aan jou hoe je naar de situatie kijkt.
7. Je verliezen in de zoektocht geluk
Geluk is een neveneffect van een zinvol leven. Wat een zinvol leven is, is voor iedereen verschillend, maar je gaat het niet vinden door er heel hard over na te denken. Terwijl jij je bezig houdt met deze zoektocht, kabbelt het leven verder en vergeet je te genieten van de kleine dingen. Dus laat deze vraag zo nu en dan rusten en geniet van het moment.
8. Niet tevreden zijn met wat je al hebt
We zijn al snel geneigd continu vooruit te willen kijken. Welke baan zou nog beter bij mij passen? Kunnen we niet een nog groter huis kopen?
Wanneer je continu bezig bent met hoe je dingen kunt optimaliseren, leg je de focus op wat je nog niet hebt. De uitdaging zit hem niet in het optimaliseren, maar in het tevreden zijn met wat je al wel hebt.
9. Uitstellen
Uitstellen. Het kost ons geen enkele moeite. Je doet iets simpelweg niet. Iets wel doen, dat kost energie. Dus proberen we dat vaak te vermijden. Maar wat kost uiteindelijk nog meer energie? Die stapel onopgeloste taken die in je hoofd blijven ronddwalen.
“Ik ben nog steeds niet langs de tandarts geweest”, “Ik heb mijn oma nu al maanden niet meer gebeld”, “Die pinten heb ik nog steeds niet geverfd”.
Elke keer dat je herinnerd wordt aan een taak die je nog niet vervuld hebt, kost je dat energie. Het geeft je zo veel meer mentale rust als je dingen direct aftikt, ook al kosten die even iets van jouw energie.
10. Gevoelens ontlopen door naar je mobiel te grijpen
Zit je in een restaurant en gaat je gezelschap naar de wc? Dan pak je toch gewoon mijn mobiel erbij, dan hoef je niet ongemakkelijk voor je uit te staren. Zit je niet lekker in je vel? Dan scoor je toch wat dopamine door wat likes te verzamelen op Instagram.
Je mobiel is een vaak een snelle fix om je beter te voelen. Groei vindt echter plaats door jezelf in ongemakkelijke situaties te plaatsen.
Mobiele telefoons brengen ons heel veel moois, maar wees je ook bewust van de negatieve effecten. Probeer het jezelf makkelijker te maken door af en toe je mobiel weg te leggen, of niet mee te nemen. Dan kom je ook niet in de verleiding, en moet je wel die ongemakkelijke situaties aangaan.
